گل یاس خوشه ای

خانواده: Oleaceae

نام علمی: Syringa Vulgaris

درختچه ای به بلندی و گستردگی ٧ متر است که دارای برگ های قلبی شکل بوده و گل های معطر آن در خوشه های مخروطی به رنگ بنفش روشن در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر می شوند. خوشه ای معطر از یاس بنفش درختی، از دلخوشی های بزرگِ ایام بهار در نواحی خنک، علاوه بر رایحه ی دل انگیز، منظره ی چشم نوازی هم پدید آورده است.

درختچه ای با گل های بسیار زیبای خوشه ای و بسیار معطر بومی شبه جزیره بالکان از خانواده Oleacea  که گل های آن در اواخر بهار و اوایل تابستان ظاهر می شود

برگهای آن ساده، 4 تا 12 سانتی متر طول و تا 8 سانتی متر عرض به رنگ سبز روشن و گاهی مایل به زرد ، بیضی و قلبی شکل ، با رگه هایی میباشد رنگ گل ها آبی ، ارغوانی، سفید، بنفش، صورتی

برای کاشت در مناطق خنک مناسب است. گلهای یاس درختی عطری دلپذیر با رنگهای سفید،صورتی،ارغوانی روشن، بنفش، قرمز جگری و سایه های بین این رنگ ها دارد. گلها ممکن است ساده، کم پَر یا پُرپَر باشد و اقلام زیبای بسیار متعدد و متفاوت دارد. این گیاه خزان کننده است. اگر باغ به قدر کافی وسیع باشد می توان آن را به صورت انفرادی یا انبوه و به منظور ایجاد حریم و حایلِ گیاهی پرورش داد.گیاه پُرعمری است و در ۵ تا ۱۰ سالگی به بلوغ می رسد.

نحوه کاشت و نگهداری گل یاس خوشه ای

اقلیم:

فقط برای نواحی خنک و مرطوب مناسب است،چون بسیاری از یاس های درختی گل تولید نمی کنند مگر اینکه در طول زمستان سرمای شدیدی ببینند.اگر در ناحیه ای معتدل زندگی می کنید شایسته است که در مورد گونه های مناسب و مطلوبی که در آن ناحیه گل دهی دارند کاوش کنید.

خاک:

به خاک با زهکشی خوب نیاز دارد.همچنین مقدار زیادی مواد آلی می طلبد که باید قبل از کاشت به زمین افزود.مالچ پاشی زمین هم از ضروریات است.

نور و دما مناسب:

این درختچه برای گل دهی مطلوب نیازمند مکان های آفتابی است. حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

کوددهی:

اوایل بهار و اواسط تابستان غذای کامل گیاهی بدهید.

نباید در ماه های گرم سال دچار کم آبی شود، آبیاری کاملاً عمیق و منظم ضروری است.آبیاری عمیق را زمانی آغاز کنید که جوانه ها در بهار آماس کرده باشند.

هرس:

گیاهان جوان تا ۳-۴ سال اولیه نیاز به هرس ندارند اما گیاهان بزرگ‌تر را می‌توان هرس کرد هرس را هرگز در اواخر تابستان در طی پاییز و یا زمستان انجام ندهید این کار موجب کاهش گلدهی این گیاه می‌شود ساقه‌های گیاه که بیش از ۵-۶ سال عمر ندارند گلدهی مناسبی دارند و ساقه‌های مسن‌تر گلدهی کمتری دارند گلهایی که روی ساقه‌های مسن‌تر تشکیل می‌شود کوچک‌تر. کمتر و اکثراً در نوک ساقه شکل می‌گیرند اینکه ساقه‌ها را به چه میزان می‌خواهید هرس کنید بستگی به سن و سال ساقه‌ها و همچنین سلیقه شما در رابطه با شکل و فرم گیاه دارد زمانی که می‌خواهید گیاه بیشتر حالت درختچه‌ای داشته باشد تا بوته‌ای باید رشد ساقه‌های موجود در قسمت پایین گیاه را کاهش دهید و یا اگر تمایل دارید که گیاه همانند درختچه‌ای کوچک رشد کند بهتر است که چندین تنه داشته باشد و داشتن ۱-۲ تنه برای این گیاه مناسب نیست و موجب ضعیف شدن قسمت بالایی گیاه و عدم گلدهی مناسبان می‌شود اگر تمایل دارید گیاه به شکل بوته‌ای رشد کند با عمل سرزنی می‌توان رشد ساقه‌های جانبی را تحریک کرد هرس را بعد از اتمام گلدهی گیاه انجام دهید زیرا باید بدانید کدام شاخه گل داده است و کدام گل نداده است همچنین پاجوش‌های کوچکی را که از زیر سطح خاک بیرون آمده‌اند قطع کنید این پاجوش‌ها تنها منجر به جذب انرژی گیاه و مانعی برای گلدهی بهتر است.

برای کنترل گلدهی یاس و افزایش گلدهیان زمانی که گلدهی گیاه کاهش می‌یابد یا گل‌ها ریز هستند می‌توان نسبت به هرس گیاه جهت بیشتر و درشت‌تر شدن گل‌ها اقدام کرد در هرس سالیانه ساقه‌های شکسته،بیمار، آنان که موجب ازدحام مرکز گیاه شده‌اند و ساقه‌های که گلدهی خوبی ندارند را قطع کنید. ساقه که ضخامت آنان اندازه یک مداد معمولی است از جمله ساقه‌ها با بهترین گلدهی هستند و باید نگهداری شوند. جداسازی گل‌ها بعد از پژمردگی آنان نیز عمل دیگری است که باید انجام شود تا انرژی گیاه صرف رشد بدرها نشود.
با عمل هرس می‌توان نسبت به عمل جوان‌سازی گیاه اقدام کرد هر چند سال یک‌بار می‌توان ساقه‌های بسیار مسن گیاه را تا نزدیکی سطح خاک کوتاه کرد اگر گیاه شما شکل و فرم نامناسبی پیدا کرده بهتر است هرس گیاه را برای جداسازی در طی سال انجام دهید و به شکل ناگهانی تمام ساقه‌های مسن را قطع نکنید زیرا قطع کردن تمامی ساقه‌های مسن در یک مقطع زمانی منجر به شوکه شدن گیاه و رشد تعداد بی‌شماری پاجوش خواهد شد.
بنابراین در سال اول برنامه هرس برای احیا و جوان‌سازی یاس بنفش می‌توانید حدود یک سوم ساقه‌های مسن و چوبی را از گیاه جدا کنید.
برای سال دوم برنامه هرس حدود نیمی از ساقه‌های باقیمانده را از گیاه جدا کنید.
در سال سوم برنامه هرس مابقی ساقه‌های مسن را قطع کنید در سال‌های جدید برنامه هرس عادی را انجام دهید.
یعنی ساقه‌های که حدود ۲ سال متوالی گلدهی داشته‌اند را کوتاه کنید تا رشد ساقه‌های جدید تحریک شود.

دنباله ها را به محض ناپدید شدن گلها قطع کنید. پاجوشها را با بیلچه ی تیزی می توان قطع کرد.

تکثیر:

تکثیر از طریق قلمه یاس خوشه ای:

قلمه نیمه رسیده یا نیمه چوبی که در اواسط تابستان تهیه می‌شود راه دیگر تکثیر این گیاه است طول مناسب قلمه‌ها حدود ۱۵ سانتیمتر است استفاده از هورمون‌های ریشه زایی روند ریشه دهی قلمه‌ها را تسریع می‌کند قلمه‌ها را می‌توان در بستری سبک که رطوبت نگه می‌دارد همانند پرلایت یا پرلایت و کوکوپیت یا خاک برگ و پرلایت یا ماسه شسته کاشت و در مکانی به دور از نور مستقیم آفتاب قرار داد مراقب خشک شدن بستر کاشت باشید ریشه زایی ۳-۶ هفته طول می‌کشد.

تکثیر از طریق کاشت بذر یاس خوشه ای:

بذرهای گیاه را می‌توان در عمق ۵ سانتی متری در مخلوط خاکی سبک و مرطوب کاشت و ظرف محتوی بدر را ۶۰-۹۰ روز در یخچال قرار داد تا دوره زمستان گذرانی را طی کند بدرهای یاس بنفش برای جوانه زنی دوره سرمایی مرطوب نیاز دارند و برای زمستان گذرانی یا دوره سرمادهی می‌توان بدرها را در فصل پاییز مستقیماً در خاک باغچه کاشت تا نیاز سرمادهی بذر در طی فصل زمستان برطرف شود.

۳-۴ سال طول می‌کشد تا گیاه حاصل از بذر بتواند گل بدهد کاشت بذر اکثراً برای تولید پایه این گیاه استفاده و از آن در شیوه تکثیر از طریق پیوند زنی استفاده می‌شود. زیرا گفته می‌شود گیاه حاصل از کاشت بذر از سیستم ریشه‌ای قوی‌تر نسبت به گیاه حاصل از کاشت قلمه برخوردار است. بنابراین بعد از کاشت بذر و رشد گیاه جوان از گیاه دیگری که گلدهی با کیفیت بالایی دارد پیوندک تهیه شده و بر روی پایه حاصل از رشد بذر پیوند می‌شود.

تکثیر از طریق پاجوش:

پاجوش‌های برآمده از ریشه‌های این گیاه راه دیگران هستند که می‌توان از گیاه مادریان را تهیه کرد و به شکل گیاهی مستقل کشت کرد این گیاهان در طی ۳ سال می‌توانند بالغ شوند و گلدهی خوبی داشته باشند.

تکثیر از طریق خوابانیدن شاخه: 

خوابانیدن شاخه راه دیگر تکثیر این گیاه است که می‌توانید یک شاخه را خم کرده و قسمتی از آن را در زیر خاک مدفون کنید این عمل را می‌توانید در بهار انجام دهید قسمتی که در زیر خاک مدفون است تا پاییز ریشه داده و می‌توان آن را به عنوان گیاهی مستقل از گیاه مادری جدا کرد.

آفات و بیماری یاس خوشه‌ای:

درختچه یاس خوشه ای با تغذیه خوب میتواند درختچه ای قوی باشد و عارضه خاصی نداشته باشد ولی درصورت ضعیف بودن سفیدک پودری یکی از بیماری‌های شایع این گیاه است که بخصوص در اواخر تابستان برای گیاه می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

بیماری‌های قارچی مانند لکه برگی نیز گاهی می‌تواند به گیاه آسیب بزند از آفات شایع این درختچه  معدنچی برگ. شپشک سپردار. زنبورهای برنده برگ که برگ را بصورت هلالی شکل در می آورد را می توان نام برد.

اقتباس از:vipshop.flowers 

تدوین:مینو غفوری ساداتیه

ادرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@

تلفن:09308743868