گل نیلوفر آبی یا لوتوس

معرفی گل نیلوفر آبی

گل نیلوفر آبی گلی آبی است و در میان گل و لای کف رودخانه و یا مرداب ها رشد می کند، اما بر خلاف محل زندگی خشن و زشتی که دارد، خود این گیاه زیبایی محصور کننده ای دارد و هنگامی که گل می دهد زیبایی آن دو چندان می شود. این گل زیبا نمایان گر ایستادگی و مقاومت است و نشان می دهد که محل تولد و رویش مهم نیست بلکه نطفه و درون هر انسانی نشان دهنده آن است که در آینده چه خواهد شد و ثمره آن چیست، در واقع انسانیت ذاتی است و هر کس که به ان برسد حتی اگر در شرایط نامناسبی هم رشد کرده باشد باز هم آن انسانیت و اثاره دروم را دارد، که در آخر به مانند گلی زیبا نمایان می شود و سرشت آدمی را زیبا میسازد.

اگر دقیق به گل نیلوفر نگاه بیاندازیم متوجه این خواهیم شد که ریشه در لجنزار داشتن مهم نیست بلکه مهم عمل و نتیجه است، درست به مانند شخصی که در خانواده ای تبه کار رشد و نمود یافته ولی در آخر با کمک به مردم این زشتی را تبدیل به زیبایی می کند و همه از او به نیکی یاد می کنند.

نیلوفر آبی در بسیاری از کشورها همانطور که گفتیم نمادی از زندگی و مقاومت است. نام های این گل در ملل مختلف به شرح زیر می باشد.

   سانسکریت: پادما (Padma)

        چینی: لی ین هوا (lien-hua)

        ژاپنی: رنگه ,(range)

        انگلیسی: لوتوس (lotus)

در ایران هم این گل را به اسم های سوسن آبی یا گل نیلوفر آبی میشناسیم؛ گل نیلوفر در شرق باستان همانقدر اهمیت داشته است که گل رز در سده 8 میلادی در غرب و اروپا اهمیت داشته است. بسیاری بر این باور هستند که گل نیلوفر از مصر به آشور و ایران انتقال یافته است و به سرعت محبوب شده و به نمادی مقدس تبدیل شده است. در ادامه به روایت هایی که درباره این گل گفته می شود می پردازیم تا ببینیم منشا آن چه بوده است و راز گل نیلوفر آبی چیست؟

نیلوفر آبی یا Water Lily گلی نام‌آشنا است که همه‌ی ما نمونه‌های آن را در حوض‌ها، برکه‌ها، مرداب‌ها و حتی آکواریوم‌های خانگی مشاهده کرده‌‌ایم.

البته نیلوفر قبل از این‌که معرّب (عربی) شود، نیلوپر بوده است: گلی با پرهای آبی.

اما امروز می‌دانیم که تنوع نیلوفر بیشتر از این حرف‌هاست. در واقع، بین ۶۰ تا ۷۰ گونه‌ی مختلف از نیلوفر وجود دارد که اتفاقاً بسیاری از آن‌ها دارای گلبرگ‌های آبی رنگ نیستند.

نیلوفر آبی، از جمله قدیمی‌ترین گیاهان کره‌ی زمین است و حداقل حدود ۱۳۰ میلیون سال است که بر سطح آب‌های کره‌ی زمین زندگی می‌کند (+).

روی برگ‌های نیلوفر آبی، پوششی وجود دارد که مانع جذب آب می‌شود. به همین علت، آب فقط به صورت قطره‌ روی برگ‌های نیلوفر آبی می‌نشیند و نمی‌تواند سطح برگ را خیس کند.

برگ‌ها معمولاً بزرگ هستند و روی سطح آب، شناور می‌مانند و موجودات سبک، می‌توانند روی آن‌ها بنشینند. به همین علت، آشناترین تصویری که از نیلوفر آبی در ذهن ماست، قورباغه‌ای است که روی برگ گل نیلوفر آبی نشسته است و آواز می‌خواند.

این برگ‌های بزرگ، پناهگاهی امن برای ماهی‌ها هستند و آن‌ها را از تابش مستقیم آفتاب و نیز شکارچیان مختلف، حفظ می‌کنند.

در میان خانواده‌ی نیلوفر آبی، بزرگ‌ترین برگ‌ها متعلق به گروه ویکتوریا است که تصویر آن را در انتهای این پاراگراف می‌بینید. بعضی از برگ‌های خانواده‌ی ویکتوریا در حدی بزرگ و قوی هستند که می‌توانند وزن یک کودک را تحمل کنند.

گل نیلوفر آبی دارای دوازده برگ است که به لوتوس هم معروف است که در تخت جمشید و شوش نشانه هایی از این گل وجود دارد. گل های نیلوفر در مرداب می شکفتند و ریشه های آنها در گل و لای است. گل نیلوفر آبی گیاهی است آبزی، زیبا و پایا، دارای برگ های بزرگ و پهن، قلبی شکل به پهنای 3 تا 30 سانتی متر که در سطح آب و یا در آب غوطه ور هستند، با دمبرگ های استوانه ای بلند که از ریشه آبی ضخیمی (ریزم) بیرون می آیند.

این پیاز یا غده را در زمین استخرها یا حوض هائی که کف آن سیمان نشده و دارای خاک طبیعی است می کارند و برای استفاده در استخر یا حوض های سیمان شده پیاز را در گلدان های نسبتا بزرگ که خاک آن رس و شن باشد کاشته و روی خاک گلدان را سنگ های درشت می ریزند و گلدان را کف استخر یا حوض قرار می دهند (البته بایستی حوض همیشه آب داشته و روی گلدان آب باشد و برای تخلیه آب حوض مانعی ندارد که چند ساعتی گلدان در آب نباشد منتها باید گلدان را پر از آب کرده روی آن یک پارچه نمدار کشید که آفتاب یا سرما برگ های آن را نسوزاند.

گل نیلوفر یا لوتوس:
این پیاز دارای ساقه هایی است توخالی به شکل لوله لاستیکی و برگ­هایی دارد دایره ای شکل که روی آب می ایستد. دارای گل های زیبا به رنگ سفید لیمویی است (یک نوع دیگر هم به رنگ بنفش است) این گل ها در سطح آب موقع آفتاب باز می شود و پس از گذشتن آفتاب جمع و دوباره به شکل غنچه می گردد فصل گل آن اردیبهشت تا اواخر مهر است (توضیح اینکه بایستی برگ های خراب شده یا زرد را از ساقه برید که بدمنظره نشود).

رشد گل نیلوفر:

ارتفاع این بوته به قدر ارتفاع آب خواهد بود یعنی هرقدر آب حوض یا استخر بالا بیاید آن هم خود را بالا می کشد و برگ های خود را به سطح آب پهن می کند و هرقدر آب پائین برود ساقه ها بیشتر در سطح آب از هم فاصله می گیرند. این پیاز احتیاج به کود یا تجدید خاک ندارد و همیشه در کف حوض یا استخر باقی است.

تکثیر گل نیلوفر:

طرز ازدیاد گل نیلوفر جدا کردن پیازچه های جوان از پیاز اصلی است یعنی در فروردین یا مهر ماه موقعی که آب حوض را خالی می کنند یا به وسیله ای گلدان را از آب بیرون آورده پیازچه های جوان را که پهلوی پیاز اصلی است از محل اتصال با چاقو قطع و در گلدان­های دیگر (به شرح قبلی) گذاشته و در کف حوض قرار می دهند. هر وقت خواستند می توانند گلدان را از آب بیرون آورده در حوض دیگری بگذارند.

 روایت های مختلف از راز گل نیلوفر آبی

این گل زیبا در بسیاری از فرهنگ ها نمادی از کمال است و شکل و نحوه رشد آن برای بسیاری از افراد معنوی و فلسفه دان ها جالب بوده است، برای همن هر کشوری روایتی از این گل دارد که جالب است آنها را بدانیم.

گل نیلوفر آبی نماد چیست ؟

گل نیلوفر، سوسن شرقی یا لوتوس بیانگر نمادهای مختلفی بوده که با عقاید ملل دیگر نیز مشترک است. نیلوفر کمال زیبایی است. ریشه‌های آن مظهر ماندگاری و ساقه آن نماد بند ناف انسان است که باعث می‌گردد انسان با اصل خویش پیوند بخورد.

گل نیلوفر مظهر صلح جهانی است. گل نیلوفر بیانگر نمادهای مختلفی است. مثلا نماد صلح جهانی، باروری، عبادت، ریاضت، تندرستی، زیبایی، عشق، کامیابی، حمایت از موجودات زنده و قدرت حاصل خیز بودن زمین است.

نیلوفر مظهر روشنایی نیز بوده در نتیجه حاصل قدرت خلاق خورشید، قمر و آتش نیز است. این گل به عنوان محصول آب‌ها و خورشید نیز شناخته شده است.

گل نیلوفر مظهر صلح جهانی است. گل نیلوفر بیانگر نمادهای مختلفی است. مثلا نماد صلح جهانی، باروری، عبادت، ریاضت، تندرستی، زیبایی، عشق، کامیابی، حمایت از موجودات زنده و قدرت حاصل خیز بودن زمین است.

نیلوفر مظهر روشنایی نیز بوده در نتیجه حاصل قدرت خلاق خورشید، قمر و آتش نیز است. این گل به عنوان محصول آب‌ها و خورشید نیز شناخته شده است

گل نیلوفر در ایران باستان نماد چه بود ؟

در مورد این پرسش که نماد گل نیلوفر در ایران باستان چیست؟ می بایست گفت: در ایران باستان نیلوفر مظهر جاودانگی بود. چرا که این گل تنها گلی بود که در داخل مرداب‌های خاموش پدید می‌آمد.

این گل نسبت به سایر گل‌ها در محیط خاصی رشد می‌کند. به این گونه که نیلوفر در خاک و لجن ریشه می‌کند، اما برگ‌های آن به سمت و سوی نور خورشید باز می‌شوند.

در ایران باستان، نور نماد گل نیلوفر است. چرا که با آب دارای ارتباط می باشد. نیلوفر آبی میان گل و لای مرداب ها رشد کرده و به نهایت زیبایی و قشنگی میرسد.

نیلوفر بیانگر رنج و مشقت کسانی می باشد که دوران سخت زندگی را گذرانده و به سمت و سوی آرامش در حرکت می باشد. این افراد همانند نیلوفر آبی از مرداب‌ها بر آمده و طی زندگی به فردی مملو از حیات مبدل می‌گردند.

می‌توان گفت از حیث رویش این گل با تولد انسان شباهت دارد. چرا که هردوی آن‌ها در پی عروج هستند. ظهور این گل از مفاهیم مشترکی می باشد که در همه تمدن‌ها جزء مبانی مشترک اعتقادی به حساب می‌آید.

نیلوفر آبی مظهر خورشید بوده و با میترا هم همبستگی دارد. چرا که با بالا آمدن خورشید باز و با رفتن آن بسته می‌گردد.

هخامنشیان به میترا دلبستگی زیادی داشتند. به همین علت از ورق، گل و شاخه این گل که نمادی از میترا بود، در تزیین ساختمان‌های تخت جمشید استفاده می‌کرده‌اند.

از اسطوره‌های ایرانی می‌توان به میترا (خدای روشنایی) و آناهیتا (همان ایزد آب‌های روان) اشاره کرد که نمادشان لوتوس است. در ایران باستان، ارتباط نزدیک ایزدانی مثلا آناهیتا و میترا به لوتوس، نشانه اهمیت آن است.

در سنگ نگاره‌ای از شاپور دوم ایزد مهر را مشاهده می‌کنیم که روی لوتوسی بزرگ ایستاده است. طبق اعتقادات اساطیری، ایزد مهر، رب النوع خورشید است و نیلوفر با آن پیوندی نزدیک دارد

در ایران باستان، آناهیتا همان ایزد بانوی آب و باران است که معمولا او را در تصاویر با کوزه آبی که بر شانه‌اش است نشان می‌دهند. طبق عقاید آنها، وی ایزدبانی پایان آبهای روی زمین می باشد. نماد وی گل لوتوس، سبوی آب و ماهی و…است. آناهیتا به معنای رود قوی پاک است.

سوالات متداول راز گل نیلوفر آبی

         گل نیلوفر آبی نماد چیست؟
در بیشتر فرهنگ ها گل نیلوفر آبی نمادی از تولد دوباره و باروری است همینطور از آن به عنوان نمادی از پاکی و نجابت هم یاد می شود.

         زادگاه نیلوفر آبی کجاست؟
گل نیلوفر آبی در مرداب ها و آبگیر ها رشد می کند و بر خلاف محل زندگی اش زیبایی محصور کننده ای دارد.

        آیا از گل نیلوفر آبی می توان در خانه نگهداری نمود؟
گونه وحشی این گیاه را بیشتر در طبیعت می توانید بیابید اما گونه هایی از این گیاه هستند که می توان آنها را در خانه هم نگهداری نمود.