در میان گیاهان زینتی قابل نگهداری در آپارتمان و فضای بسته، گل فائوکاریا یکی از گلهای محبوب و پرطرفدار است. این گل از خانواده کاکتوسها را میتوان در هر شرایطی نگهداری کرد و برای مراقبت از آن نیاز به اقدام یا ایجاد فضای خاصی نیست. این گل همچنین به راحتی قابل پرورش است، بنابراین گزینهای خوب برای افرادی است که قصد آشنایی با اصول کاشت گیاهانی زینتی را دارند و به دنبال کسب درآمد از کاشت، پرورش و تکثیر گیاهان زینتی هستند.
البته نگهداری از گل فائوکاریا هم نکاتی دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
معرفی گل فائوکاریا
گل فائوکاریا یکی از گلهای زیبا و منحصر به فرد از خانواده کاکتوسها است که به دلیل شرایط نگهداری ساده، فصل گل طولانی و ظاهر زیبا و خاص خود بسیار محبوب و دوست داشتنی است. مانند دیگر انواع کاکتوس، کاکتوس فوکیا یا فائوکاریا هم شرایط نگهداری راحتی دارد و حتی به عنوان گلی آپارتمانی هم میتوان از آن استفاده کرد.
فائوکاریا هم مانند دیگر انواع کاکتوسها دارای برگهای گوشتی و ضخیم است. این گل کم ارتفاع و کوچک است و برای نگهداری در گلدان هم انتخابی مناسب میباشد. گل فائوکاریا در بهترین حالت حدود ۱۰ سانتیمتر ارتفاع و چیزی حدود ۲۰ سانتیمتر گستردگی دارد.
در جدول زیر با گل فائوکاریا بیشتر آشنا خواهیم شد:
نام علمی | Faucaria Tigrina |
نام فارسی | گل فائوکاریا |
خانواده | Aizoaceae |
زادگاه | آفریقای جنوبی |
در ادامه این مطلب با عکس تمام گل ها که مربوط به فوکا است و تاریخچه آن آشنا خواهیم شد.
تاریخچه فائوکاریا
گل فائوکاریا که با نام فوکاریا یا فوکیا هم شناخته میشود یکی از گیاهان بومی مناطق گرمسیری است. این گیاه در زمینهای بی آب و علف و نسبتا خشک رشد میکند. خاستگاه کاکتوس فوکاریا آفریقای جنوبی است و با توجه به اینکه این گیاه در چنین منطقهای رشد میکند، نسبت به سختترین شرایط نگهداری هم مقاوم میباشد.
هر چند گل فائوکاریا بومی آفریقای جنوبی است اما این روزها این گل را میتوان در بیشتر نقاط جهان کشت کرد. این گل در مناطق گرمسیری کشور ما هم در سطح انبوه قابل کشت است و حتی امکان نگهداری از آن در خانه و داخل آپارتمان هم وجود دارد.
مشخصات ظاهری گل فائوکاریا
گل فائوکاریا به دلیل ظاهر جذاب و متفاوت برگهای خود شناخته شده است. این گل مانند دیگر انواع کاکتوسها برگهای ضخیم و گوشتی دارد. ساقه فائوکاریا چندان بلند نیست و در صورتی که گلدان یا بستر نگهداری آن بزرگ باشد، نهایتا ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر در اطراف خود رشد میکند. همانطور که گفته شد، از مشخصات ظاهری گل فوکاریا میتوان به برگهای خاص آن اشاره کرد.
گل فائوکاریا؛ دندان اسب را بکارید، به کاکتوس جالبی تبدیل میشود!
این گیاه برگهای سبز با لبههای دندانه مانند و سفید رنگ دارد. شکل خاص برگهای این گیاه باعث نامگذاری آن به اسامی مختلفی مانند کاکتوس دندان اسبی، کاکتوس دندان کوسه ای، کاکتوس دهان تمساح و… شده است. کاکتوس فائوکاریا دارای گلی زرد رنگ هم هست که در فصلهای مختلف باز شده و زیبایی این گیاه را دو چندان میکند. گل این کاکتوس شبیه به جعفری یا داوودی زرد رنگ است.
فصل گل فوکاریا
بر خلاف بسیاری از گیاهان که گل آنها در فصل بهار یا اوایل تابستان شکوفا میشود، فصل گل فائوکاریا فصل پاییز است. درست زمانی که بیشتر گیاهان برای خواب زمستانی آماده میشوند، فائوکاریا گلدهی دارد و گلهای زرد و زیبای آن نمایان میشوند.
گل دهی کاکتوس فوکاریا از اول پاییز آغاز میشود و نمایان شدن گلها نیاز به نور مستقیم خورشید دارند. در صورت نگهداری از کاکتوس فائوکاریا در منزل برای استفاده از زیباییهای گل آن بهتر است بعد از رویش گل آن را در محلی قرار داد که نور خورشید مستقیما به آن بتابد.
شرایط نگهداری و مراقبت از گل فوکاریا
با توجه به خاستگاه گل فائوکاریا، این گیاه را میتوان با هر شرایطی نگهداری کرد. این گل نسبت به کم آبی، نور زیاد، خاک فقیر و… مقاوم است و در بیشتر شرایط سبز میماند. با این حال مانند دیگر گیاهان، خارج از خاستگاه اصلی برخی نکات باید در نگهداری از این گل هم رعایت شوند. در صورتی که شرایط نگهداری از این گل را به خوبی رعایت کرد، فائوکاریا زمان زیادی سبز میماند و گلدهی طولانیتری خواهد داشت.
نور مورد نیاز گل فوکاریا
اولین و مهمترین فاکتوری که در نگهداری تمام گیاهان باید به آن توجه داشت، نور مناسب است. نور مورد نیاز گیاهان مختلف یکسان نیست و بر اساس خاستگاه، سن گیاه، فصل و… متفاوت میباشد. نور مورد نیاز گل فوکاریا در فصل تابستان ۳ تا ۴ ساعت تابش غیر مستقیم است.
بهترین محل نگهداری از این گیاه در فصل تابستان محلی سایه روشن است اما در دیگر فصلها که شدت تابش خورشید کمتر و هوا خنکتر است، گیاه از نظر زمانی به نور بیشتری نیاز دارد. به خصوص در فصل پاییز برای باز شدن گلهای فائوکاریا، بهتر است این گیاه در معرض تابش مستقیم خورشید قرار داشته باشد.
خاک مناسب گل فوکاریا
تمام گیاهان در بستر خاک رشد میکنند و مواد غذایی مورد نیاز خود را از این بستر دریافت میکنند. خاک مناسب گل فوکاریا، خاکی شنی- ماسهای است که زهکشی نیز مناسبی داشته باشد. چنین خاکی کمک میکند که ریشهها در اعماق نفوذ کرده و علاوه بر تامین آب از لایههای زیرین خاک، در محل خود محکمتر شوند. با توجه به حساسیت گونه ساکولنت و کاکتوس به آب زیاد، خاک باید فضای عبور آب را داشته باشد.
آبیاری گل فوکاریا
آبیاری گل فوکاریا هم مانند دیگر انواع کاکتوسها تنها باید در شرایط نیاز گیاه انجام شود. آبیاری بیش از اندازه موجب پوسیدگی گیاه میشود و به مرور برگها را دچار ریزش میکند. علاوه بر این گل فائوکاریا به دلیل تفاوت فصل گلدهی، شرایط آبیاری متفاوتی هم دارد.
بر خلاف دیگر گلها و حتی کاکتوسها که در تابستان به دلیل گرمای هوا نیاز بیشتری به آب دارند، فائوکاریا در تابستان به خواب رفته و چندان تشنه نمیشود. در پاییز تا بهار اما برای گلدهی بهتر باید به آبیاری این گیاه دقت بیشتری شود.
دمای مناسب گل فوکاریا
دمای مناسب گل فوکاریا به عنوان یکی دیگر از فاکتورهای موثر در نگهداری این گل، بر اساس فصل مشخص میشود. در فصل بهار تا پاییز این گیاه باید در محیطی با دمای ۲۱ تا ۳۲ درجه نگهداری شود. این دما، همان دمای داخل اتاق است که بهترین دمای نگهداری گیاه میباشد. در فصل زمستان اما دمای مورد نیاز گیاه ۱۶ تا ۲۴ درجه است.
کوددهی گل فوکاریا
کوددهی گل فوکاریا تنها زمانی نیاز است که گیاه در یک فصل گلدهی نداشته باشد. در این شرایط برای گلدهی گیاه در سال بعد میتوان از کودهای مختلف استفاده کرد. کود مناسب این گل به نوع خاک و محل نگهداری آن بستگی دارد. نکته مهم در مورد کوددهی به این گل استفاده از کودهای صرفا مایع است.
تکثیر و پرورش گل فوکاریا
سادهترین راه برای داشتن گل فائوکاریا و استفاده از زیباییهای این گل در فضای داخل یا خارج از خانه، خرید گلدانهای آن از گلفروشی است اما کاشت و پرورش این گل هم اصلا سخت نیست. شرایط نگهداری ساده از این گیاه در مورد کاشت و پرورش این گیاه هم وجود دارد، به همین دلیل فائوکاریا انتخاب اول افرادی است که تجربهای در کاشت گل و گیاه ندارند. تکثیر و پرورش فوکاریا از روشهای مختلفی امکانپذیر است که سادهترین آنها کاشت بذر گل فائوکاریا و تکثیر آن از طریق قلمهزنی یا تقسیم بوته است.
کاشت بذر
کاشت بذر گل فائوکاریا یکی از راههای ساده برای پرورش و تکثیر این گیاه است. برای استفاده از این روش تکثیر کاکتوس فوکاریا ابتدا باید بذر گیاه را تهیه کرد. بذر این گل از میوه آن تهیه میشود. میوه کاکتوس فوکاریا بعد از پایان فصل گلدهی رویش داشته و تا قبل از فصل گلدهی بعدی باقی میماند. بعد از اینکه میوه این گیاه خشک شد باید آن را از شاخه جدا کرد و بذر را از داخل آن خارج کرد.
برای تکثیر کاکتوس فوکاریا از طریق کاشت بذر علاوه بر تهیه بذر، نیاز به گلدان و خاک مناسب نیز هست. گلدان باید ارتفاع مناسبی داشته باشد و تا حدی پر شود که حداقل ۱۵ سانتیمتر از سطح آن خالی بماند. بعد از آن باید بذر را در عمق ۲۰ سانتیمتری گلدان کاشت و روی آن را با لایهای نازک از خاک پوشش داد. بذر این گیاه بعد از چند روز جوانه میزند و با رسیدن ارتفاع جوانه به ۱۵ سانتیمتر میتوان آن را از گلدان اول خارج و به گلدان یا بستر اصلی منتقل کرد.
تکثیر با خود گیاه
روش بعدی تکثیر کاکتوس فوکاریا که روشی سادهتر نیز هست، تکثیر این گل با استفاده از خود گیاه است. در این روش به جای تکثیر با بذر، از گیاهی کامل استفاده میشود. روشهای کاشت کاکتوس فائوکاریا با کمک گیاه اصلی، قلمهزنی و تقسیم ریشه هستند.
در روش قلمهزنی بخشی از ساقه یا برگ سالم و جوان را از گیاه اصلی که گیاه مادر نامیده میشود، جدا میکنند
سپس قسمت جدا شده از گیاه مادر را در آب یا خاک نرم و دارای کمپوست قرار میدهند
بخش جدا شده ظرف چند روز ریشه میدهد.
بعد از رسیدن ریشهها به ارتفاع مناسب باید برگ یا ساقه را در بستر مناسب رشد قرار داد.
گیاه تا زمان جوانهزنی باید در بستر دوم باقی بماند
بعد از جوانهزنی امکان تعویض گلدان کاکتوس فوکاریا و انتقال آن به گلدان اصلی وجود دارد
قلمهزنی روشی ساده و زود بازده برای تکثیر این گیاه است. این روش به خصوص برای تکثیر فوکاریا مینیاتوری بسیاری کاربردی است اما روش دیگری هم برای تکثیر این گل وجود دارد که تقسیم ریشه نامیده میشود. در تقسیم ریشه گیاه را کاملا از خاک خارج کرده و خاک اضافی اطراف ریشه را تمیز میکنند. سپس بخشی از ساقه و برگ گیاه را همراه با قسمتی از ریشه جدا کرده و در آب یا خاک قرار میدهند. بعد از گسترش ریشه در ظرف آب یا گلدان، گیاه شروع به رشد میکند و برگهای جدید در آن ظاهر میشوند.
آفات و بیماری های کاکتوس فوکاریا
یکی از ویژگیهای گل فائوکاریا در کنار مقاومت آن نسبت به شرایط سخت نگهداری، مقاومت نسبت به آفات و بیماری است. آفات و بیماری های کاکتوس فوکاریا چندان زیاد نیستند و در بسیاری از موارد این گیاه در طول عمر خود حتی یکبار هم دچار آفتزدگی نمیشود اما در شرایطی که محیط رشد گیاه مناسب نباشد احتمال بروز برخی مشکلات در آن وجود دارد.
برای مثال این کاکتوس هم مانند دیگر گونههای کاکتوسها از آب زیاد بیزار است و با آبیاری مکرر دچار پوسیدگی میشود. به علاوه نور مستقیم و شدید خورشید باعث سوختن برگهای این گیاه میشود.
از آفات این گیاه میتوان به جذب قارچ و بعضی حشرات در فصلهای گرم سال اشاره کرد. خوشبختانه درمان آفات و بیماری های کاکتوس فوکاریا اصلا سخت نیست و به سادگی میتوان این گیاه را از نابودی نجات داد. در صورتی که مشکل گیاه ناشی از عدم رعایت شرایط نگهداری باشد، کافی است که فاکتورهای محیط رشد را تغییر داد و اگر مشکل گیاه آفت یا قارچ باشد باید از قارچکش و سم مناسب استفاده کرد.
خرید گل فوکاریا
گل های زیبای زینتی بسیاری در گلفروشی ها میتوان یافت که هرکدام به یک عنوان خریداری میشوند. مثلا بعضی گل ها به دلیل ظاهر و رنگ منحصر به فرد خود برای تزئین دسته گل ها و سبد های گل انتخاب میشوند مثل گل برای روز دختر که معمولا از گل های رز که رنگ قرمز یا صورتی دارند استفاده میکنند. اما کاکتوس فوکاریا انتخابی بسیار مناسب برای تزئین منزل یا محل کار شماست که نگهداری آسانی نیز دارد.
اگر برای خرید کاکتوس فوکاریا به فروشگاه مراجعه کنید ممکن است این گیاه را علاوه بر کاکتوس فائوکاریا با نام ساکولنت فوکاریا هم به شما معرفی کنند. البته این تنها نامی نیست که برای این گل گذاشته شده است و این گیاه را با نامهای دیگری مانند کاکتوس دندان ببری و… هم میشناسند. قیمت کاکتوس فائوکاریا چندان زیاد نیست، به همین دلیل این گیاه انتخابی اقتصادی و مناسب برای نگهداری با تعداد زیاد در داخل خانه است.
گل فائوکاریا؛ گلی که در هر شرایطی سالم میماند
یکی از مشکلات بزرگ نگهداری از گیاهان گلدار ریزش گلها با کوچکترین اشتباه در نگهداری آنها است اما همانطور که گفته شد، گل فوکاریا فائوکاریا از آن دسته گلهایی است که شرایط نگهداری آن ساده میباشد و مقاومت بالایی دارد. همین موضوع این گل را به انتخابی خوب برای علاقهمندان به شروع کشت و پرورش گیاهان زینتی تبدیل کرده است.
در این مطلب مهمترین نکاتی که برای نگهداری و پرورش این گل باید از آنها مطلع بود را توضیح دادیم. اگر از علاقهمندان به گل و گیاه هستید و فائوکاریا یکی از انتخابهای شما برای نگهداری است، این مطلب را دقیقتر بخوانید.
روش تکثیر گل فائوکاریا چگونه است؟
۱- از طریق قلمه زدن در اوایل بهار
۲-از طریق تقسیم ریزوم
۳-از طریق کاشت دانه که باید در محیطی بسته و قبل فصل سرما صورت بگیرد.
خاک مناسب فائوکاریا چه نوع خاکی است؟
خاک شنی، ماسه ای، کمپوست کاکتوس با زهکشی مناسب مناسب است.
فائوکاریا به چه مقدار نور نیاز دارد؟
بهتر است بین ۳ تا ۴ ساعت در جای آفتابی قرار بگیرد و جای سایه روشن را میپسندد.
فائوکاریا به چه مقدار آب نیاز دارد؟
این گیاه مقاوم به بی آبی در تابستان است اما در فصل پاییز و بهار احتیاج به آبیاری دارد.
بهترین دما برای فائوکاریا چند است؟
بهترین دما برای این گیاه در فصل بهار تا پاییز بین ۲۱ تا ۳۲ و در زمستان بین ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتی گراد است.
تدوین:مینو غفوری ساداتیه
ادرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@
تلفن:09308743868