همۀ علاقمندان گل و گیاه میدانند که سلامت گیاهان به سلامت خاک وابسته میباشد. غنیبودن خاک موضوعی در این زمینه زیاد مهم میباشد. استفاده از کود موجب تقویت خاک گیاه میشود. کودهای آماده معمولا موادی شیمیایی دارند که برای محیط زیست زیانآورند.
هزینۀ خرید کود هم امکان دارد کمی فراوان باشد. خوشبختانه اگر راههای ایجاد کود خانگی را یاد بگیرید، هزینههایتان تا حد زیادی کم میشود. در این مقاله، چندین دستور تهیه کود خانگی را برایتان آماده کردهایم.
کود های خانگی برای گیاهان آپارتمانی در منزل
بهدلیل گرانبودن برخی تجهیزات باغبانی، بعضی معتقدند که گلکاری خانگی سرگرمی گرانقیمتی میباشد. اگر خاکی که از آن استفاده میکنید، غنینشده است یا گیاهی دارید که مراقبتهای خاصی نیاز دارد، استفاده از کود را به شما توصیه میکنیم.
نیازی نیست کودهای گرانقیمت بخرید؛ با موادی که در خانه پیدا میشود، بهراحتی میتوانید کود صحیح نمایید. با تقویت خاک گیاه متوجه عمر بیش و ظاهر شادابتر گیاهان خواهید شد.
فواید کودهای خانگی
جایگزینهای ساده و غیرشیمیایی تقریبا در همۀ خانهها در دسترس هستند و میتوانید از آنان بهعنوان مکملهای گل و گیاه استفاده نمایید. تهیه کود خانگی دردسر چندانی ندارد و سرگرمی هم محسوب میشود.
در قدم ابتدا، به خاک پسندیده و یک کمپوست پسندیده نیاز دارید. درستکردن کمپوست زیاد راحت میباشد و میتوانید در خانه با استفاده از چمن زدهشده و باقیماندۀ مواد غذایی آن را تهیه نمایید. اینکار هم هزینهٔ چندانی نخواهد داشت.
برای داشتن باغچهای پسندیده، علاوه بر خاک پسندیده، داشتن مواد مغذی لازم میباشد. نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، گوگرد و کلسیم ازجمله ریزمغذیهایی هستند که گیاهان برای ادامۀ حیات به آنان نیاز دارند.
انواع کودها:
هم چنین اگر در سعی هستید تا فضای سبزتان را گسترش بدهید، دانستن اصول اولیه دربارۀ کود زیاد لازم میباشد. بهطورکلی، کودها دو دسته هستند: کودهای طبیعی و ارگانیک و هم کودهای شیمیایی و غیرطبیعی.
تفاوت کودهای طبیعی و شیمیایی (کود های خانگی برای گیاهان آپارتمانی)
کودهای شیمیایی و مصنوعی از ترکیب مواد غیرطبیعی ساخته میشوند. معمولا غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در این مواد فراوان میباشد. هرچند این کودها سریعتر عمل میکنند، معایبی هم دارند.
کودهای شیمیایی قادر به غنیکردن خاک نیستند و بهمرورِزمان، سازوارههای مثبت خاک سالم را از بین میبرند. این کودها در طولانیمدت موجب بهتأخیرافتادن رشد گیاهان میشوند.
از طرف دیگر، کودهای طبیعی و ارگانیک مواد مختلفی مثل کنجاله پنبهدانه، کنجالهٔ الفاالفا یا شیرهٔ ماهی هستند که موجب فراهمشدن نیتروژن میشوند.
کنجالهٔ گرانیت یا کتانجک برای تولید پتاسیم و سنگ فسفات و کنجالۀ استخوان برای تولید فسفر ضروری میباشد. یکی از نقطهضعفهای کودهای ارگانیک و طبیعی این میباشد که عملکرد آهستهتری دارند.
درک اصول اولیه
مفیدترین مواد موردنیاز گیاهان درواقع شامل سه مادۀ اصلی موجود در کودها هستند: نیتروژن، فسفر و پتاسیم. هرکدام از اینها نقش مهمی در رشد و سلامت باغچه و گلدانها دارند:
نیتروژن مسئول رشد برگها و بلندشدن ساقهها است؛
فسفر به گلدهی و داشتن ریشهای سالم و قوی یاری میکند؛
پتاسیم هم موجب تولید پروتئین میشود و به رشد گیاه، مقاومت در برابر آفتها، عمر بیش، دورکردن حشرات و استفادۀ مؤثرتر گیاه از آب یاری میکند. کمبود پتاسیم در برخی مواقع موجب زردشدن برگها میشود.
قانون ساده در استفاده از کودها چیست؟
«کم آن هم فراوان است!» کود غلیظ و فراوان امکان دارد بهشدت به گیاه آسیب بزند. اگر گیاه بیشتر از اندازه کود دریافت بکند، احتمال دارد دچار سوختگی شود. برگهای پژمرده با گوشههای قهوهای و پیچخورده از نشانههای رایج کوددهی بیشازحد به گیاه محسوب میشود.
مواد ضروری برای درست نمودن کود خانگی
روشهای زیادی برای تهیۀ کود خانگی وجود دارد. بسیاری از این مواد همین حال هم در خانه و آشپزخانهتان پیدا میشوند:
۱. تفالۀ قهوه
پس از دمکردن و نوشیدن قهوه، بهجای دورریختن تفالۀ آن، بگذارید خشک شود و از آن بهعنوان کود گیاهی استفاده نمایید. تفالۀ قهوه میزان درخور توجهی نیتروژن، پتاس و فسفریک اسید دارد. روشهای مختلفی برای استفاده از کود قهوه وجود دارد.
میتوانید تفاله را روی سطح خاک بریزید، تفاله را ته گلدان بریزید یا گیاه را با قهوه آبیاری نمایید. برای اینکار تفالۀ قهوه را بهمدت یک هفته در آب بخیسانید و از آن برای آبیاری استفاده نمایید. این کود برای گیاهان دوستدار محیط اسیدی زیاد متناسب میباشد.
اگر گیاه آزالیا، ادریسی، رز، ماگنولیا، کاملیا، همیشهسبز، بلوبری، آووکادو، گوجهفرنگی یا درختان میوهدار نگهداری میکنید، با ساخت کود قهوه، به گیاهانتان جانی تازه بدهید.
۲. نمک
یک قاشق غذاخوری نمک را در حدود سهونیم لیتر آب حل نمایید. این کود مقدار فراوانی از سولفور و منیزیم گیاهانتان را تأمین میکند. این مواد، بهخصوص برای رز و گوجهفرنگی، مفید هستند. میتوانید با تهیه کود خانگی نمک، از آن برای تقویت گیاهان داخل یا خارج خانه استفاده نمایید.
۳. ژلاتین(کود های خانگی برای گیاهان آپارتمانی)
تهیه کود خانگی با استفاده از ژلاتین هم امکان دارد. این ماده سرشار از نیتروژن میباشد که به رشد و سلامت گیاهان یاری میکند. یک قاشق غذاخوری ژلاتین خالص را در آب گرم حل نمایید و بعد سه لیوان آب سرد به آن اضافه نمایید. ماهی یک بار از این مایع روی خاک بریزید.
۴.علف هرز
بسیاری از علفهای هرز هم نیتروژن فراوانی دارند که باعث میشود کودی عالی باشند. مشکل این جا میباشد که قطعا هنگامی علفهای هرز را از خاک بیرون میآورید، مایل نیستید آنان را به خاک بازگردانید.
اگر از علفها بهصورت مستقیم استفاده نمایید، دوباره علفهای تازهای در باغچه رشد خواهند نمود. پس راهحل چیست؟ چای علف هرز صحیح کنید! برای اینکار، یکچهارم از یک سطل بزرگ را با علف هرز پر نمایید و روی آن آب بریزید.
اجازه بدهید علفها یک یا دو هفته در آب خیس بخورند. هنگامی رنگ آب مثل چای قهوهای شد، گیاهان را با آن آبیاری نمایید.
۵. پسماندههای سبزیجات(کود های خانگی برای گیاهان آپارتمانی)
با استفاده از پسماندههای آشپزخانه و باغچهتان، خودتان کمپوست صحیح نمایید. کمپوست مواد مغذی را بهآرامی در خاک آزاد میکند. این یعنی باغچهای که بهخوبی با کمپوست تغذیه شده، میتواند یک تا دو سال بدون نیاز به تکرار یا اضافهکردن کود، گیاهان شادابی داشته باشد.
کمپوست باعث حفظ رطوبت خاک هم میشود که برای حفظ باغچهٔ سبزیجات، در طول تابستانهای گرم و خشک، زیاد لازم میباشد.
۶. ملاس
ملاس عصارهای غلیظ، تیره و چسبناک میباشد که درواقع محصولی جانبی در روند تولید شکر میباشد. ملاس بهشکل کمپوست مایع، تعداد میکروبها و باکتریهای مفید خاک را زیاد شدن میدهد.
این موضوع باعث رشد و سلامت گیاهان میشود. برای تهیۀ کمپوست مایع، یک تا سه قاشق غذاخوری ملاس را در سه لیتر آب حل نمایید. میتوانید از این محلول هفتهای یک بار استفاده نمایید و رشد گیاهانتان را ببینید.
۷. خاکستر چوب
پاشیدن خاکستر چوب روی سطح خاک، کلسیم کربنات و پتاسیم گیاهان را تأمین میکند. به یاد داشته باشید که از زغال استفاده نکنید؛ این ماده برای گیاهان زیانآور است.
۸. امولسیون ماهی
زائدات ماهی و آب آکواریوم ماهی خواص فراوانی برای گیاهان دارد. این کود از قسمتهای زائد و شکم ماهی تهیه و با آب مخلوط میشود. صد ها سال میباشد که از این نوع کود در کشاورزی استفاده میشود. توجه داشته باشید که ساخت این کود چند هفته وقت میبرد و امکان دارد بوی نامطبوعی داشته باشد.
حدود سه هفته به محتویات بشکه استراحت دهید. کود آماده میباشد. برای هر ده متر مربع، میتوانید حدود ده لیتر از این مایع استفاده نمایید. اگر بتوانید بوی این کود را تحمل نمایید، کود خانگی زیاد مغذی و مفیدی خواهید داشت.
۹. چای سبز
چای سبز رقیق را میتوانید برای آبیاری گیاهان استفاده و بهاینترتیب به هیدراتکردن گیاهان یاری نمایید. یک چای سبز کیسهای را در هفت لیتر آب دم نمایید و بگذارید خنک شود. بعدا از این محلول برای آبیاری گیاهان استفاده نمایید.
۱۰. سرکه
استیک اسید موجود در سرکه برای گیاهانی مثل گل رز، برخی گیاهان آپارتمانی و سبزیجات مفید خواهد بود. برای ایجاد کود خانگی سرکه، تنها کافی میباشد یک قاشق غذاخوری سرکۀ سفید را با سه لیتر آب ترکیب نمایید. هر سه ماه یک بار از این مایع برای آبیاری گیاهان استفاده نمایید تا برترین نتیجه را به دست آورید.
۱۱. کنجالۀ استخوان
با تهیه کود خانگی استخوان، هم از دورریزهای آشپزخانه استفاده کردهاید و هم گیاهان شادابتری خواهید داشت. با جوشاندن اسکلت مرغ میتوانید کود خانگی دیگری تهیه نمایید. اول استخوانها را حسابی تمیز نمایید.
استخوانها را چندین ساعت بپزید. شعله را خاموش نمایید و بگذارید محتویات قابلمه خنک شود. استخوانها میبایست بهقدری بپزند که حسابی نرم شوند و بتوانید آنان را بههمراه آب در مخلوطکن پوره نمایید. مادهٔ بهدستآمده را در سطح پایین خاک و ذیل گیاهان بریزید. تهیه کود خانگی کنجالۀ استخوان برای گوجهفرنگی و گیاهان گلدار زیاد مفید خواهد بود.
۱۲. چمن زدهشده
اگر چمن طبیعی در حیاط منزلتان دارید، حتما پس از اصلاح چمن، از چمن زدهشده برای تهیه کود خانگی استفاده نمایید. چمن کودی گیاهی میباشد که مانع رشد علف هرز در باغچه میشود. هم چنین این کود سرشار از نیتروژن میباشد که برای گیاهان مادهای لازم محسوب میشود.
چمن زدهشده را در یک سطل بزرگ آب بریزید. پنج روز صبر نمایید. بعدا با اضافهکردن ده لیوان آب تازه به یک لیوان آبچمن، آن را رقیق و گیاهان را آبیاری نمایید.
۱۳.پوست تخممرغ
لیمو ترش در باغبانی خواص بسیاری برای گیاهان دارد. این ماده یاری میکند میزان اسیدیبودن خاک برای گیاهانی که محیط اسیدی را نمیپسندند، کاهش یابد. هم چنین لیموترش سرشار از کلسیم میباشد که مادهای لازم برای گیاهان محسوب میشود.
خواص مشابه پوست تخممرغ و لیموترش
خبر پسندیده این میباشد که پوست تخممرغ هم خواصی مشابه لیموترش دارد. ایجاد کود خانگی با پوست تخممرغ یکی از روشهای راحت میباشد. این ماده دارای نیتروژن و فسفریک اسید میباشد که آن را به کود خانگی زیاد مناسبی تبدیل میکند.
کلسیم مادهای مغذی و حیاتی برای گیاهان میباشد که به رشدشان یاری میکند. تحقیقات نشان میدهد که ۹۳درصد پوست تخممرغ کلسیم کربنات است؛ مادهای که درواقع نام علمی لیموترش است. گیاهان حجم زیادی از کلسیم موردنیازشان را از خاک میگیرند؛ پس برای داشتن گیاهانی شادابتر، بهتر است کلسیم خاک همیشه تأمین باشد. پوست تخممرغ را خرد یا پودر نمایید و روی سطح خاک بپاشید.
۱۴. کود حیوانی
مدفوع گاو، اسب یا مرغ مادۀ اصلی کود حیوانی است. این کود میزان فراوانی نیتروژن و دیگر مواد مغذی دارد؛ ولی استفاده از آن به دقت بسیاری نیاز دارد. کود حیوانیِ تازه حالت اسیدی زیادی دارد و درواقع مواد مغذی آن بیشازحد است و امکان دارد باعث سوختن گیاهان شود.
برترین کار، استفاده از کمپوست کود حیوانی است. ازآنجاکه مواد مغذی و حالت اسیدی این کمپوست رقیقتر میشود، میتوانید از این کمپوست برای بهبود نگهداشت آب در خاک (بدون درست کردن مشکل برای گیاه) استفاده نمایید.
برای ساخت کود و کمپوست حیوانی نیازی نیست وقت چندانی صبر نمایید. این کود خیلی سریع به اصلاحکنندهای عالی و بدون بو برای خاک تبدیل میشود.
۱۵. برگ درختان
بهجای دورریختن برگهای پاییزی، آنان را برای باغچهتان جمع نمایید. برگها غنی از مواد معدنی جزئی هستند که با کرمهای باغچه مقابله میکنند، موجب حفظ رطوبت خاک میشوند و خاکهای سنگین را سبک میکنند.
به دو روش میتوانید از این کود استفاده کنید: برگ را با خاک مخلوط کنید یا آن را بهعنوان کود گیاهی بکار ببرید. با ساخت کود ورق درخت، هم به باروری گیاهان یاری میکنید و هم رشد علفهای هرز را کاهش میدهید.

۱۶.موز و پوست موز
موز میوهای میباشد که در پایان فصول در دسترس میباشد و تقریبا در هر خانهای پیدا میشود. ما این میوه را برای تأمین پتاسیم موردنیاز بدنمان مصرف میکنیم. شاید تعجب نمایید که گلهای رز هم عاشق پتاسیم هستند.
زمانیکه گیاه رز را میکارید، یک موز یا پوستش را در ذیل خاک آن قرار بدهید تا پتاسیم موردنیاز گیاه بهخوبی تأمین شود. هم چنین میتوانید پوست موز را روی سطح خاک قرار بدهید.
۱۷. کود مایع فوری
گاهی قبل میآید که نمیخواهید هفتهها صبر نمایید و وقت زیادی را به ایجاد کود خانگی اختصاص بدهید. میتوانید با استفاده از چای، کود مایع فوری صحیح نمایید.
در یک تنگ بزرگ، یک قاشق غذاخوری بیکینگپودر، یک قاشق چایخوری آمونیاک، سه قاشق چایخوری پودر چای سرد فوری یا تیبگ و سه قاشق چایخوری ملاس بریزید.
هم چنین در ظرفی جداگانه سه قاشق غذاخوری ملاس، سه قاشق غذاخوری هیدروژن پراکسید ۳٪، یکچهارم پیمانه زائدات استخوانی خردشده، یک عدد پوست تخممرغ خردشده و نصف یک پوست موز خشکشده را باهم مخلوط نمایید و در تنگ بریزید. حال به محتویات تنگ آب اضافه نمایید و یک ساعت صبر نمایید. کود مایع آماده میباشد.
آمونیاک موجود در این کود، میزان نیتروژن را زیاد شدن میدهد و چای با داشتن تانیک اسید، به گیاهان یاری میکند مواد مغذی بیشتری جذب کنند. اکسیژن این محلول از هیدروژن پراکسید تأمین میشود و موز هم پتاسیم ضروری را فراهم میکند.
دستور تهیه نوعی کود خانگی
گلها عاشق آب تازه هستند. در ادامه، دستور تهیه نوعی کود خانگی را آموزش میدهیم که عمر گلها را بیش میکند. این کود بهشکل آماده در بیش گلفروشیها موجود است؛ ولی با ترکیب چند مادهٔ ساده، میتوانید خودتان آن را برای گلهایتان صحیح کنید:
یک قاشق چایخوری شکر؛
یک قاشق چایخوری وایتکس؛
دو قاشق چایخوری آبلیمو؛
۹۵۰ میلیلیتر آب ولرم.
اقتباس از:narinplant.com
تدوین:مینو غفوری ساداتیه
ادرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@
تلفن:09308743868